Taalgericht vakonderwijs

25 juli 2023

Effectiever onderwijzen door taalgericht vakonderwijs

Wat hebben leerlingen nodig om de abstracte taal van het vakonderwijs beter te begrijpen en te kunnen gebruiken? Gerichte aandacht voor taal in het vakonderwijs betekent dubbele winst: de leerling begrijpt het vak beter en werkt tegelijkertijd aan taalvaardigheid.

Taalgericht vakonderwijs richt zich primair op de vakdoelen en benoemt daarbij expliciet de benodigde taalvaardigheid. Die vak- en taaldoelen worden gelijktijdig ontwikkeld via onderwijs dat contextrijk is, vol interactiemogelijkheden zit en waarbinnen de benodigde taalsteun geboden wordt.

Wat betekent dit voor je vaklessen?

Vragen stellen, praten, schrijven: interactieve lessen maken dat leerlingen beter begrijpen wat er van ze verwacht wordt. Bovendien krijg je als leraar meer zicht op waar de leerlingen staan in hun taalontwikkeling. Weet jij als leraar welke zinnen en woorden nog moeilijk zijn voor leerlingen? Kunnen ze een bepaald begrip in hun eigen woorden uitleggen? Snappen ze waarom je het antwoord op die ene vraag in de toets niet goed kon rekenen?

Om leerlingen de juiste taalsteun te bieden is het belangrijk dat je inzicht heb in de taalontwikkeling van je leerlingen en in de aard van het taalgebruik in je vakgebied. Dan wordt duidelijk welke kloof leerlingen moeten overbruggen tussen hun dagelijkse taalgebruik en de meer abstracte taal van schoolvakken.

  • Het Platform Taalgericht Vakonderwijs werkt aan de ontwikkeling en implementatie van taalgericht vakonderwijs;
  • Het Landelijk Expertisecentrum Opleidingen Nederlands en Diversiteit (LEONED) verzorgt een kennisplatform over taalontwikkelend lesgeven met praktijkvoorbeelden en theoretische achtergronden.

geselecteerde documenten

De volgende documenten helpen je verder op weg rond dit thema:

  • De taalcompetente leraar
    Een referentiekader voor taalcompetenties van leraren in Nederland en Vlaanderen
  • Handboek Taalgericht vakonderwijs
    Dit handboek geeft didactische suggesties voor het (her)ontwerpen van lessen aan alle leraren in het voortgezet onderwijs en anderen die zich bezighouden met taalbeleid.
  • Taalgericht vakonderwijs in de Mens- en Maatschappijvakken. Een handreiking voor opleiders en docenten
    Deze publicatie laat de hand van concrete voorbeelden hoe er in de lerarenopleidingen en in de klas (po en vo) gewerkt kan worden aan taalgericht vakonderwijs.
  • Genres in schoolvakken; taalgerichte didactiek in het voortgezet onderwijs. 'Genres in schoolvakken' geeft een inleiding in de werking van teksttypen of genres in verschillende schoolvakken. Het helpt leraren (in opleiding) op tekstniveau te kijken naar de eigen vaktaal om vervolgens effectieve taalgerichte lessen te kunnen geven.